اختلال پرخوری عصبی یکی از انواع اختلالات روانشناختی است که در عصر حاضر شیوع بیشتری پیدا کرده است. ناتوانی در کنترل استرس‌های روزمره به شیوه‌ای سالم از یک طرف و تبلیغ بیش از حد در مورد لاغری و تناسب اندام از طرف دیگر باعث شده که بسیاری از زنان و مردان در شرایط تنش‌زا کنترل چندانی روی حجم غذایی مصرفی‌شان نداشته باشد و پس از صرف وعده‌های خود دچار احساسات منفی شده و در نهایت دست به اقدامات جبرانی نظیر تلاش برای استفراغ می‌زنند. دچار بودن به پرخوری عصبی عوارض جسمانی و روانی مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می توان به قطع پریود در خانم‌ها، افزایش یا کاهش وزن شدید و آریتمی قلبی اشاره کرد. در ادامه این مقاله در مورد علائم، علل و روش های درمان اختلال پرخوری عصبی توضیحات بیشتری ارائه کرده ایم.

منبع : اختلال پرخوری عصبی یا بولیمیا

علائم و نشانه های اختلال پرخوری عصبی

اختلال پرخوری عصبی یکی از انواع اختلال‌های خوردن است که در راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی به عنوان یک وضعیت روانپزشکی مشخص شده است (برای آشنایی با سایر اختلالات خوردن کلیک کنید). مبتلایان به پرخوری عصبی یا همان بولیمیا در طی این بیماری علائم زیر را بروز می‌دهند:

1. A. بروز دوره‌های مکرر پرخوری که می‌تواند با حالات زیر مشخص شود:

• فرد در یک بازه زمانی خاص به مقدار قابل توجهی بیشتر از عموم مردم غذا می‌خورد. برای مثال هر 2 ساعت یک بار حجم زیادی غذا می‌خورد که دیگران در این زمان و تحت همان شرایط نمی‌توانند این کار را انجام دهند.
• بیمار در این دوره در زمینه کنترل غذا خوردن خود احساس ناتوانی می‌کند.

1. B. بیمار رفتارهای جبرانی نامتناسب و مکرری به منظور جلوگیری از افزایش وزن انجام می‌دهد. از جمله این رفتارها می‌توان به استفراغ عمدی، مصرف نابه جای مسهل‌ها، تنقیه، استفاده از داروها، روزه‌داری و ورزش مفرط اشاره کرد.
2. C. پرخوری و رفتارهای جبرانی نامتناسب، هردو به طور متوسط حداقل یک بار در هفته و به مدت 3 روز بروز می‌یابند.
3. D. ارزیابی فرد از خود به شکل افراطی تحت تاثیر شکل و وزن بدنش قرار دارد.
4. E. دوره‌های پرخوری عصبی در طول اختلال بی‌اشتهایی‌عصبی بروز نمی‌یابد.

عوارض ابتلا به اختلال پرخوری عصبی

مبتلایان به اختلال پرخوری عصبی به دلیل رفتارهای تغذیه‌ای نامناسب اغلب دچار کاهش یا افزایش وزن می‌شوند. همچنین قطع پریود در خانم‌ها و اختلالات آبو الکترولیلت ناشی از اقدامات پاکسازی از جمله عوارض رایج ناشی از اختلال پرخوری عصبی هستند.

بولیمیا می‌تواند عوارض شدیدتر و نادرتری نیز داشته باشد که از جمله آن‌ها باید به پارگی مری، پاره شدن معده و آریتمی قلبی اشاره کرد که می‌توانند تهدیدی جدی برای حیات فرد نیز محسوب شوند. همچنین کسانی که به طور طولانی مدت به مصرف مسهل‌ها (ملیم‌ها) می‌پردازند ممکن است به آن‌ها وابسته شوند. همچنین مشکلات گوارشی و پرولاپس رکتوم به وفور در این بیماران دیده می‌شود.

میزان شیوع اختلال پرخوری عصبی

طبق گزارشات پنجمین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی شیوع دوازده ماهه اختلال پرخوری در زنان جوان چیزی بین 1 تا 1/5درصد است. در مقابل میزان شیوع این اختلال در مردان به طور دقیق مشخص نیست، اما به طور واضح می‌توان گفت که بولیمیا در افراد مذکر شیوع بسیار کمتری نسبت به خانم‌ها دارد. اوج شیوع این اختلال نیز در بین نوجوانان بزرگ‌تر و بزرگسالان جوان تخمین زده می‌شود.

علل ابتلا به اختلال پرخوری عصبی

متخصصان در مورد علل و عوامل زیربنایی بروز اختلال بولیمیا فاکتورهای مختلفی را دخیل می‌دانند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

1- عوامل مزاجی و وابسته به خلق و خو

نگرانی در مورد وزن، عدم اعتماد به نفس کافی، دچار بودن به اختلالات خلقی نظیر افسردگی، درگیری با اختلالات اضطرابی نظیر اضطراب اجتماعی یا اضطراب فراگیر دوران کودکی از جمله عوامل مرتبط با خلق و خو محسوب می‌شوند که افراد را در برابر ابتلا به بی اشتهایی عصبی آسیب پذیر می‌کنند.

2- عوامل محیطی

در دنیای مدرن تبلیغات زیادی در مورد لاغری و تناسب اندام می‌شود. به نظر می‌رسد این مسئله باعث افزایش نگرانی‌ها در مورد اضافه وزن شده که این مسئله به نوبه خود ریسک ابتلا به اختلال بولیمیا را افزایش می‌دهد. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهند آن‌هایی که در کودکی سابقه مواجهه با سوء استفاده‌های جسمی یا جنسی را داشته‌اند بیش از دیگران ابتلا به پرخوری عصبی را گزارش می‌دهند.

3- عوامل ژنتیکی و فیزیولوژیکی

دچار بودن به چاقی و اضافه وزن به خصوص در دوران کودکی و اوایل بلوغ عامل خطر مهمی برای ابتلا به بولیمیا است. همچنین امکان انتقال خانوادگی و آسیب پذیری ژنتیکی نیز برای این اختلال مطرح می‌شود.

درمان اختلال پرخوری عصبی

برای درمان اختلال پرخوری عصبی هم زمان باید تحت نظر پزشک، متخصص تغذیه و روانشناس قرار داشته باشید. پزشک در ابتدا ارزیابی‌های لازم در مورد پیامدهای بدنی اختلال پرخوری عصبی را انجام داده و درمان‌های ضروری را فورا شروع می‌کند. همچنین ممکن است برای کنترل اضطراب‌ها نیاز به دریافت داروهای اعصاب نیز وجود داشته باشد که روانپزشک در این باره نظر خواهد داد. متخصص تغذیه نیز به کمک می‌کند یک رژیم غذایی سالم را در اختیار داشته باشید و براساس یک راهنما پیش بروید. در کنار همه این‌ها مراجعه به روانشناس و شرکت در جلسات روان درمانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

چرا باید برای درمان به روانشناس مراجعه کرد؟

چرا که در بسیاری از موارد بیمار مبتلا به پراشتهایی عصبی از مهارت کمی در خودکنترلی برخوردار است. به علاوه بیماری از خودانگاره تحریف شده در باره بدن نشات می‌گیرد. درمانگر کمک می‌کند تا بتوانید شناخت‌های زیربنایی مرتبط با این اختلال را شناسایی کرده و مهارت‌های رفتاری جدیدی برای کنترل تنش‌ها و استرس ها پیدا کنید. این تغییرات در درمان اختلال بولیمیا در بلند مدت تاثیر بسزایی خواهد داشت.

برای دریافت مشاوره در زمینه اضطراب و افسردگی می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول